Archief: 2006, Presentatie aan het bestuur vh Filmfonds

PRESENTATIE aan bestuur Nederlands Fonds voor de Film.  Voorzitter Hans Dijkstal.

d.d. 27 maart 2006

ANALYSE

Wat is het probleem?

Makers vinden dat het fonds

• ERVAREN MAKERS OVER EEN KAM SCHEERT MET BEGINNERS
• EEN GIGANTISCH BERG INFORMATIE EIST EN ONZINNIGE PROGNOSES.
• EEN NEGATIEVE HOUDING HEEFT TOV VAN MAKERS EN PROJECTEN
•  ZICH ONNODIG NEGATIEF UITLAAT OVER HET WERK VAN MAKERS WAARDOOR ZE EERDER ONTMOEDIGEND DAN STIMULEREND WERKT
• ONVOORSPELBAAR TE WERK GAAT.
• MAKERS HEBBEN HET GEVOEL DAT ZE DANKBAAR MOETEN ZIJN VOOR HET GELD DAT ZE ONTVANGEN.

Het fonds raakt ondertussen geïrriteerd door

• DE VEELEISENDHEID VAN DE MAKERS

• HET ONBESCHOFTE EN DRAMMERIGE GEDRAG

• EGO’S DIE MAGERE KWALITEIT LEVEREN, MAAR WEL OGENBLIKKELIJK GELD EISEN.

• MAKERS DOEN ZOLANGZAMERHAND ALSOF FILMMAKEN EEN RECHT IS.

Iedereen bemoeit zich zo langzamerhand met iedereen en niemand weet nog wat zijn taak is of dat van een ander, noch wat zijn verantwoordelijkheid is.

Het is al jaren niet zo prettig werken. Omdat dit al jaren zo is, heeft het wat mij betreft ook niets met personen te maken, maar alles met het feit dat er geselecteerd moet worden en met name hoe er geselecteerd wordt.

Ik ben op zoek gegaan naar een oplossing die voldoet aan de volgende criteria:

• HET MOET STIMULEREND en PRETTIG WERKEN (voor beide partijen)
• EFFECTIEF ZIJN IN RELATIE TOT DE DOELSTELLING VAN HET FONDS
• ER MOET DUIDELIJKHEID ZIJN OVER WAT TOT DE TAAK VAN HET FONDS HOORT EN WAT DE TAAK EN VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE MAKERS IS.
• MIJN KEUZES MOETEN ZO OBJECTIEF MOGELIJK TE VERANTWOORDEN ZIJN.
• ER MOET OPTIMAAL GEBRUIK WORDEN GEMAAKT VAN DE ERVARING, KRACHT EN CREATIEVE TALENTEN VAN DE MAKERS
• HET BEHALEN VAN SUCCES IS LONEND
• WANGEDRAG ZOALS ONDERMAATS LIEFDELOOS WERK EN DE BOEL TILLEN WORDT AFGESTRAFT .

Eerst maar even een mop die vertelt wat mijn basishouding is ten opzichte van makers en projecten

Moos komt bij zijn advocaat en zegt. Luister ik ben getrouwd met een klerewijf, echt een heks. Ik wil van haar scheiden en wel op zo’n manier dat ze er nooit meer over heen komt.

Goed, zegt de advocaat.. dan weet ik wat je moet doen.. Je moet haar eerst behandelen als ze de meest erotische, begeerlijke, belangrijkste en mooiste vrouw op deze aardbol is en net op het moment dat ze dit gelooft, laat je haar vallen als een baksteen.

Moos kan zich er wel iets bij voorstellen en vertrekt opgetogen.

Een jaar later komt de advocaat Moos tegen met aan zijn arm een vrouw. Moos is dolgelukkig en duidelijk tot over zijn oren verliefd.

Als de advocaat even een moment met Moos alleen heeft, vraagt ie: En hoe is het afgelopen met je vrouw? Ben je nog van haar gescheiden?

Waarop Moos hem stomverbaasd aankijkt en zegt: ‘Scheiden van mijn vrouw? Ik? Ben jij gek.. wie wil er nu scheiden van de mooiste de aantrekkelijkste, de heerlijkste vrouw op deze wereld?’

Ik wil niet zeggen dat ik verliefd wil worden op alle aanvragers, maar dat ik het beste uit ze naar boven wil halen, dat is wel mijn bedoeling.

Zoals gezegd: Een belangrijk onderdeel van het werk van het fonds en dus ook van mijn taak is SELECTEREN.

Het fonds (net als veel fondsen trouwens) doet dat op grond van de inhoud van een plan. Dat zou ik ook kunnen doen, maar op de een of andere manier voelt dat onlogisch en omdat onlogisch handelen vaak een bron van irritatie is kreeg ik het idee dat dat misschien wel de oorzaak van het conflict zou kunnen zijn.

Want wat zijn de GEVOLGEN VAN een SELECTIEMETHODE OP GROND VAN INHOUDELIJKE KWALITEITEN VAN HET PLAN.

• DE VOORDELEN ZIJN:
• Het fonds kan controle uitoefenen op de inhoud en proberen kwaliteit af te dwingen.
• Het kan kwetsbare artistieke projecten waar de samenleving geen brood inziet, de kans geven zich te ontwikkelen.
• Het fonds kan voorkomen dat er met overheidsgeld films ontstaan die in strijd zijn met de grondwet en of waarden en normen van onze democratie…

Maar is dit allemaal wel zo en wat zijn de nadelen. Het zorgt er namelijk voor dat

• MAKERS ELLENLANGE VRAGENLIJSTEN MOETEN INVULLEN EN STEEDS MEER AANVULLENDE INFORMATIE MOETEN OPHOESTEN Het probleem is namelijk dat het projecten in ontwikkeling zijn. Je moet dus een voorspelling doen over het welslagen van de uiteindelijke film op grond van een plan. Omdat je niet in koffiedik kijken wilt vervallen, moet je behalve het scenario ook andere informatie hebben. Maar welke informatie? Wat is cruciaal bij het maken van een film? Wat geeft optimale zekerheid over de kans van slagen van de film. Is dat de keuze van de regisseur, of de uitbreng of de casting.. of het weer of nee eigenlijk of de begroting wel klopt… Duizend en een factoren spelen een rol bij het maken van een film. Het is namelijk behalve een technisch ook nog een creatief proces. Er moet iets NIEUWS gecreëerd worden en dat maakt het proces ook nog eens extra kwetsbaar. Als we in de krokettenbusiness zaten was het makkelijk. Die ene lekkere kroket ga je dan gewoon namaken.. Aan de hand van analyses van flops en successen concludeer je dat het wisselen van regisseur niet zo’n goed idee is… en dus eis je voortaan..Maar dan blijkt dat uitbreng toch ook cruciaal kan zijn… en dus eis je voortaan..Of nee.. de cast.. als die niet goed gekozen is… weet je nog wel die veel te oude acteurs die door moesten gaan voor studenten… nee voortaan eisen we…Het is ondoenlijk om alles wat mis kan gaan te voorkomen, zeker niet vanachter een bureau. Dus ofwel het fonds gaat zelf films produceren ofwel ze kiest ervoor een DRIEHOEK (schrijver, regisseur, producent) te kiezen die gekwalificeerd genoeg is om de klus te klaren en bemoeit zich daarna niet verder met hun werk. Ze dan toch nog op van achter je bureau proberen te sturen zorgt er alleen maar voor dat je als fonds je geloofwaardigheid en het respect verliest.
• HET AANTAL PROJECTEN GROEIT EN BLOEIT, MAAR IS NIET VAN HOOGSTAANDE KWALITEIT (vaak zelfde project maar dan net ietsje anders… / BOEM IS HO gedrag van producenten. Projecten worden steeds opnieuw ingediend. Niemand BEGRIJPT waarom hij is afgewezen en dus probeert iedereen het gewoon nog een keer..
• GROOT AANTAL ZWAKKE PRODUCENTEN en hun aantal groeit nog steeds. De selectie richt zich niet op behaalde resultaten (niemand wordt ooit afgerekend op behaald resultaat, waardoor er geen natuurlijke selectie is), maar op verwachte resultaten en omdat dat onderhevig is aan wat de gek ervoor geeft, lijkt het zo langzamerhand op een roulette spel.
• MAKERS GAAN PROBEREN TE VOLDOEN AAN DE EISEN VAN EEN COMMISSIE waardoor je de kans loopt dat je projecten zijn die een afspiegeling zijn van wat goed ligt bij commissies, maar niet van wat de samenleving leuk vindt om te zien en wat makers graag willen maken.
• SELECTEREN OP INHOUD IS IN STRIJD MET DOELSTELLING FONDS EN DUS ONLOGISCH OM TE DOEN Projecten door de zeef van een commissie halen staat op gespannen voet met het ontstaan van diversiteit (Boekenwereld kent een grote mate van natuurlijke selectie en is daardoor 1000 maal diverser en succesvoller) bovendien tast het veelvuldig negatief en subjectief oordelen een goed filmklimaat aan (beoordeling door collega’s, demotiverende brieven)
• MAKERS (VOORAL ARTISTIEKE) dulden eigenlijk geen inmenging. Het is ook gek dat je aan de ene kant een topprestatie verwacht maar aan de andere kant het schrijven van het script, de keuze van regie etc. niet gewoon aan ze overlaat.

CONCLUSIE

Selecteren op inhoud leidt tot

• NIET OBJECTIEF TE VERANTWOORDEN KEUZES
• DEMOTIVERENDE BRIEVEN
• STAAT DIVERSITEIT IN DE WEG.
• GIGANTISCHE STAPELS AANVRAGEN
• STEEDS MEER AANVULLENDE INFORMATIE
• GROOT AANTAL (VEELAL ZWAKKE) PRODUCENTEN

het is vrolijke drukte rond de loketten en het is eigenlijk nog een wonder dat fondsmedewerkers nog zo intens geduldig en kalm zijn.

Dit staafde me wel in het gevoel dat niet zozeer het feit dat er geselecteerd moet worden alswel de manier waarop er geselecteerd wordt. Dat er geselecteerd moet worden staat buiten kijf. En dus ben ik op zoek gegaan naar een andere meer maakvriendelijke oplossing.

Hierbij vind ik het essentieel, buiten in het begin genoemde criteria dat het we beter gebruik moeten maken van de kwaliteiten van maker, dat er:

• Een KOPPELING is tussen het belonen van het maakproces en eerder behaald resultaat. (dit voorkomt MAKEN OM HET MAKEN iets wat nu veelvuldig gebeurt) waardoor de zwakkere vanzelf ophouden te bestaan en de succesvolle producenten tenminste beloond kunnen worden.
• Er op projectbasis beoordeeld wordt, zodat je controle kunt houden op de inhoud (voorkomen dat er PORNO gemaakt wordt bijvoorbeeld met overheidssteun), maar ook beginners een kans kunt geven.

Uiteindelijk ben ik tot de volgende selectieprocedure gekomen.Ik vind dat we voortaan moeten SELECTEREN in eerste instantie OP GROND VAN BEWEZEN KWALITEITEN VAN MAKERS en daarna pas op de inhoud van het plan.Hierbij hebben we als doel PROJECTEN TE ONTWIKKELEN WAARVAN

• De kans groot is dat het professioneel verfilmd wordt (totale som van professionaliteit van de makers en ondersteuning binnen het veld moet voldoende zijn. Er moet draagvlak voor een project zijn, we kunnen ons niet permiteren gekken op zolderkamers te ondersteunen.)
• Er bij de financiering voldoende aantoonbare interesse is van commerciële partijen.

Omdat de EERSTE SELECTIE zich richt op de makers, is het goed die onder te verdelen in de volgende 3 categorieën. Projecten van:

1 RECENT SUCCESVOLLE MAKERS,

2 PROFESSIONELE MAKERS (MENSEN MET EEN STAAT VAN DIENST)

3 BEGINNERS.

TWEEDE INHOUDELIJKE SELECTIE

Hierbij heb geldt de stelregel, hoe meer ervaring en recent succes hoe minder het nodig is je te buigen over de kwaliteit van de inhoud. Wel kan er altijd gekeken worden of de inhoud niet strijdig is met de waarden en normen van onze samenleving.

Aanvragen uit categorie 1 krijgen carte Blanche. Alleen al omdat hierdoor succes tenminste beloond wordt met keuze vrijheid. (Als je meer succes wilt moet je succes ook belonen). Natuurlijk loop je de kans dat deze succesvolle makers zich vergissen, maar commissies en intendanten vergissen zich ook en dan heb ik liever dat de makers zich vergissen… dan kunnen ze er tenminste nog iets van leren.

Aanvragen uit categorie 2 Moeten voldoen aan de doelstelling dat ze verfilmd en aantoonbaar gedragen worden door financiële partijen (zeg 60 %) en in geval van projectontwikkeling het aannemelijk is dat er interesse van zal zijn bij commerciële partijen.

Wanneer er ondanks de professionaliteit van de makers twijfel is aan de kwaliteit van hun idee, hoef je daarover niet in discussie, maar kijk je of er aantoonbare interesse is van marktpartijen. (Nu hoor ik Arnold zeggen, ja er zijn partijen die voor de vorm wel een briefje insturen… Maar het is nog beter je bezig te houden met het controleren van contracten dan met vage prognoses over bezoekersaantallen.)

Ik hoef jullie niet uit te leggen dat het voor het welslagen van een film vooral essentieel is dat ie goed geproduceerd, geregisseerd en geschreven wordt, maar ook dat ie daarna goed in de markt wordt gezet.

Aangezien het fonds de film niet maakt en niet uitbrengt, die ambities ook niet heeft, is het vooral zinnig om te kijken of de mensen die dat gaan doen professioneel zijn en gemotiveerd. En als ze dat zijn is het niet logisch om belangrijke keuze in twijfel te trekken.

Aanvragen uit categorie 3

Kun je ofwel proberen aan ervaren producenten te koppelen ofwel in aanmerking te laten komen voor de VLIEGURENREGELING. Dit is een regeling waarin talentvolle beginners ervaring op kunnen doen, eventueel onder begeleiding van een coach.

Ik heb inmiddels enkele maanden ervaring met deze selectiemethode en merk dat de makers van de projecten die ik nu in ontwikkeling heb, streven naar inhoudelijke topkwaliteit, niet omdat ik dat eis, maar omdat ze zich verantwoordelijk kunnen voelen voor de uiteindelijke film en ze die met hart en ziel willen maken.

Ik steun de makers met man en macht en alle kennis die ik in huis heb. Ondertussen houd ik goed in de gaten dat het een realistisch plan is en dat het gedragen wordt door marktpartijen. (het moeten geen particuliere genoegens zijn) Ik ga dan ook pas met een project naar de commissie als er aantoonbare interesse is van commerciële markt partijen. Dit in combinatie met professionaliteit van de makers biedt in mijn idee nog de meeste kans op het welslagen van de film.

Volgens mij is het fonds van een hoop gezeur verlost wanneer ze eerst kijkt naar de aanvrager en diens kwaliteiten en daarna pas naar de kwaliteit van de inhoud.

Door je te richten op behaald resultaat, in plaats van te verwachten resultaten, vermijd je een hoop koffie dik kijken en subjectieve oordelen. Er ontstaat veel minder onduidelijkheid over afwijzingen, zijn er op den duur minder aanvragen, worden zwakke producenten niet meer kunstmatig in leven gehouden, is er meer geld voor de mensen die echt wat kunnen en wordt er effectiever gebruik gemaakt van het aanwezige talent.

IK ZOU ZEGGEN METEEN DOEN!

Maart 2006, Esmé Lammers